OM Curaçao: Van papier‑tijger naar daadkracht? Reflectie op het Jaarverslag 2024

OM Curaçao: Van papier‑tijger naar daadkracht? Reflectie op het Jaarverslag 2024

8 augustus 2025

Het Jaarverslag 2024 van het Openbaar Ministerie (OM) van Curaçao bevestigt een ontwikkeling die ik eerder beschreef in mijn blog Papieren tijgers en machten zonder tanden (Goede, 2025): het OM lijkt op papier te functioneren, maar in de praktijk ontbreekt het aan daadkracht, onafhankelijkheid en vertrouwen. De rechtsstaat steunt op sterke instituties—en die staan onder druk.

Instortende pijlers

Het National Integrity System-rapport (Transparency International, 2013) waarschuwde al dat veel Curaçaose instituties slechts formeel functioneren. De rechterlijke macht, de Rekenkamer, de Ombudsman en het OM zijn cruciale integriteitspijlers. Anno 2025 zijn ze gebogen onder werk- en misschien politieke druk, personeelstekorten en structurele zwakte.

Cijfers verhullen de werkelijkheid

Het OM rondde in 2024 enkele grote zaken af (zoals Cactus21, Reiger en Crow), maar aan het eind van het jaar lagen er nog 646 strafzaken open. Dat wijst op structurele overbelasting. Zonder capaciteit en slagkracht is de rechtsstaat slechts een schijnvertoning.

Imago-onderzoek als averechts signaal

Het OM publiceerde de resultaten van een eigen imago-onderzoek: 55% van de bevolking heeft géén vertrouwen in het OM, slechts 37% wel. Transparantie scoort een 4,7; betrouwbaarheid een 5,7. Maar klopt dit beeld?

Een organisatie voert geen imago-onderzoek uit om slechte scores publiekelijk te bevestigen. Het is bedoeld als intern instrument voor verbetering. Door deze cijfers zonder duidelijk actieplan te publiceren, heeft het OM mogelijk zichzelf meer schade berokkend dan goed gedaan. Het versterkt juist het beeld van machteloosheid.

Taal, cultuur en wantrouwen

Veel officieren van justitie komen tijdelijk uit Nederland, spreken geen Papiaments en hebben weinig binding met de lokale context. Dit vergroot de kloof tussen systeem en samenleving. Het jaarverslag is nu wel in het Papiaments beschikbaar, en het programma Esaki ta Hustisia! is aangekondigd. Goede stappen, maar geen structurele oplossingen.

Symboliek is niet genoeg

Zoals het NiS-rapport aangaf: Curaçao lijdt aan gefragmenteerd bestuur. Er is wetgeving, maar weinig handhaving. Er zijn instituties, maar ze opereren los van elkaar. Het OM blijft gevangen in papieren procedures zonder zichtbare resultaten. Symboliek vervangt systeemverandering.

Aanbevelingen

1. Investeer in lokale capaciteit

   
   

   Zet in op Curaçaose juristen en lange termijn personeel.

2. Versterk verantwoording en communicatie

   
   

   Transparantie vereist meer dan rapporten—organiseer echte dialoog met de samenleving.

3. Structurele versterking

   
   

   Stop met projectmatige oplossingen. Zorg voor stabiele financiering en institutionele bescherming.

4. Voorbereiding op 2027

   
   

   Gebruik de invoering van het nieuwe Wetboek van Strafvordering als katalysator voor hervorming.

5. Herstel de integriteitspijlers

   
   

   Breng OM, rechterlijke macht, Rekenkamer en Ombudsman samen om checks and balances te herijken.

Bronnen

Antilliaans Dagblad. (2025, 7 augustus). OM 2024: Bewogen jaar. Antilliaans Dagblad. https://antilliaansdagblad.com/nieuws-menu/curacao/31526-om-2024-bewogen-jaar

Drayer, D. (2025, 7 augustus). Imago OM Curaçao onder druk. Curaçao.nu. https://www.curacao.nu/nieuws/politie-justitie/77933/imago-om-curacao-onder-druk

Drayer, D. (2025, 7 augustus). OM Curaçao kraakt onder zwaarte zaken. Curaçao.nu. https://www.curacao.nu/nieuws/politie-justitie/77931/om-curacao-kraakt-onder-zwaarte-zaken

Openbaar Ministerie Curaçao. (2025, april). Jaarverslag OM Curaçao 2024. https://cuatro.sim-cdn.nl/openbaarministerie/uploads/Jaarverslag%20OM%20Cura%C3%A7ao%202024%20FV.pdf

Goede, M. (2025, 26 juli). Papieren tijgers en machten zonder tanden. University of Governance. https://www.universityofgovernance.com/post/papieren-tijgers-en-machten-zonder-tanden

Transparency International. (2013). National Integrity System Assessment Curaçao. https://www.transparency.org/en/publications/national-integrity-system-assessment-curacao-2013