Een gewichtige zaak

Een gewichtige zaak

19 juni 2025

Als je gewoon eens ergens in de openbare ruimte zit en mensjes kijkt, vallen twee dingen meteen op: het is grijs en het is dik. Ja, we zijn een verouderende bevolking — dat staat zwart op wit in de cijfers van de Senso 2023. Maar er is meer aan de hand: volgens onderzoek lijdt twee derde van de bevolking aan overgewicht.

Dat is niet altijd zo geweest. Kijk maar naar foto’s van vóór 1980 — 50 jaar geleden. Let op de politieagenten, de douanebeambten: slank, strak in uniform. En toen kwam fastfood. De grootste keten op het eiland vierde in 2024 haar 50-jarig jubileum. Maar volgens mij waren ze niet de eerste — de gepaneerde kip was eerder.

Internationaal is allang bewezen dat er een verband is tussen fastfood en obesitas. En dat zie je ook elders gebeuren: ook in Azië — waar fastfood later landde — worden mensen nu zwaarder. In Scandinavië verbieden ze inmiddels straatreclame voor fastfood, als maatregel om obesitas in te dammen. Landen als Bolivia n Chili gaan ver in het ontmoedigen van fastfood.

Maar fastfood is niet de enige boosdoener. Ook onze eigen Truk’i Pan draagt stevig bij. Denk aan de vette broodjes, laat in de avond tot vroeg in de ochtend. Ook dat is onderdeel van de cultuur geworden.

Het is dus een mondiaal probleem, maar bij ons extra urgent. Het is niet alleen een individueel gezondheidsprobleem, maar ook een collectieve crisis. Toch blijft het opvallend stil. Jaren geleden was er nog een campagne: "Mídí bo síntura" — meet je middel. Maar zoals zo vaak: een nieuwe minister kwam, en het project werd stopgezet.

Op Aruba was er minister Visser, die het serieus oppakte, rond 2011. Er kwam onderzoek, een campagne, goede energie. Maar ook daar lijkt het doodgebloed. Terwijl obesitas duidelijk vaker voorkomt bij mensen met een lagere sociaaleconomische status. Niet gek, als je bedenkt dat gezond eten (groenten en fruit) duurder is dan een vette hap. En beweging? Daar heb je goede schoenen en een veilige stoep voor nodig — die zijn er niet overal.

We kunnen blijven praten over het ziekenhuis, de huisartsenpost, specialisten, medicijnen en ziekenfondsen. Maar het echte gesprek moet gaan over levensstijl. Over preventie. Over een gezonde leefomgeving. Over de strijd tegen obesitas.

Laten we dáár prioriteit van maken.

Miguel Goede