De levenscyclus van een rijk – en wat dat zegt over ons

De levenscyclus van een rijk – en wat dat zegt over ons

6 juni 2025

Wat als het verval waarin we leven helemaal niet nieuw is? Wat als het precies is wat je kunt verwachten na een paar eeuwen welvaart?

In 1977 schreef Sir John Glubb een kort, scherp essay met een ongemakkelijke boodschap: alle grote rijken – van Assyrië tot Rome, van de Arabieren tot het Britse rijk – doorlopen min of meer dezelfde levensloop. Een voorspelbaar patroon, dat zelden langer duurt dan tien generaties: zo’n 250 jaar.

Het begint altijd met moed, lef en avontuur. Een kleine, vaak verwaarloosde natie barst plots uit z’n voegen. Ze veroveren, bouwen, ontdekken. Niet met regels, maar met risico’s.

Daarna komt de bloei: handel, stabiliteit, pracht en praal. Er is geld, veel geld. En dan schuift de aandacht langzaam: van dienstbaarheid naar eigenbelang. Van plicht naar plezier. Van moed naar comfort.

En dan? Dan komt de decadentie.

Dat is geen oordeel, maar een beschrijving. In deze fase overheerst intellect boven daadkracht. Discussie boven richting. Consumentenmentaliteit boven gemeenschapszin. Populariteit boven karakter. De helden van het moment? Geen staatsmannen of denkers – maar beroemdheden, entertainers en influencers.

Het lijkt een universeel patroon. En het roept een ongemakkelijke vraag op:

Waar zitten wij in dit verhaal?

Kijk om je heen. De onstilbare honger naar gemak, de obsessie met status, de polarisatie, het moreel relativisme – het past allemaal in de laatste hoofdstukken van Glubbs cycli.

Dat wil niet zeggen dat de apocalyps eraan komt. Maar wel dat we wakker moeten zijn. De geschiedenis herhaalt zich niet precies – maar ze rijmt wel.

Als we willen dat de toekomst niet slechts een herhaling wordt van een bekende ondergang, dan moeten we terug naar de bron: moed, verantwoordelijkheid, dienstbaarheid. Niet alleen praten over verandering, maar leven naar wat van waarde is.

Glubb eindigde zijn essay hoopvol.Want zelfs aan decadentie komt een eind. Altijd staan er ergens nieuwe pioniers op. De vraag is alleen: willen wij dat zelf nog zijn?

Miguel Goede