De kunst van het gelijk hebben

De kunst van het gelijk hebben

27 juli 2025

Waarom verlopen discussies op Curaçao zelden vruchtbaar? Waarom blijven mensen vasthouden aan hun standpunt, ook als het allang weerlegd is? Ik denk dat het antwoord dieper ligt dan we beseffen. Het gaat niet alleen om temperament of ego, maar om iets cultureels en onderwijskundigs.

De redeneertrant van ons, YdK, is moeilijk te volgen. De structuur is vaak simpel: men stelt iets — en dat is het dan. Dat standpunt blijft overeind, coûte que coûte. Het is een soort rotsvast geloof, onaantastbaar.

Al jaren valt me op dat jonge mensen, vooral studenten, een voorkeur hebben voor debat. Niet voor dialoog, niet voor een open gesprek, maar voor het verbaal afmaken van de ander. Misschien is dat de invloed van Hollywoodfilms en serviceclubs, waarin winnen belangrijker is dan begrijpen.

Maar er is nog een andere invalshoek. We kunnen veel zeggen over het Amerikaanse onderwijssysteem — het is ongelijk, vaak zwak, zeker niet top — maar één ding doen ze goed: al op de basisschool maken ze kinderen vertrouwd met de wetenschappelijke methode. Denk aan onderzoeksvragen, hypothesen, dataverzameling, analyse en conclusie.

Bij ons gebeurt dat pas — als het al gebeurt — op de middelbare school, en dan meestal alleen op het VWO. Ons onderwijs, gebaseerd op het Nederlandse systeem, biedt deze systematiek in de breedte nauwelijks aan.

Het gevolg? Discussies verlopen bij ons (ongeacht opleidingsniveau) als volgt: iemand roept wat, op basis van wat hij ergens heeft gehoord, gelezen of zelf verzonnen. En hij blijft erbij. Anderen reageren met een even slecht onderbouwde tegenstelling. Zelfs een professor die zorgvuldig en wetenschappelijk weerlegt, krijgt geen voet aan de grond.

Want bij ons draait het debat niet om waarheidsvinding. We begrijpen niet dat het onderuithalen van een stelling ook winst kan zijn. Integendeel: het voelt als een persoonlijke nederlaag. En dus volgt de volgende fase: “bedij”. Dan wordt er verbaal en non-verbaal geslagen met argumenten die meer agressie dan inhoud bevatten. Daarna komt “strij” (strijd), en uiteindelijk “ter” (tergen).

Bijna altijd eindigt het gesprek met: “Legunai e kos aki.”Laten we het hierbij laten.Zonder conclusie.Iedereen houdt zijn gelijk.En zo komen we geen stap verder.

Misschien is het tijd om onze kinderen iets anders mee te geven. Niet hoe je wint, maar hoe je denkt. Niet hoe je domineert, maar hoe je zoekt. Naar waarheid. Naar nuance. Naar voortgang.

Miguel Goede