De aanval op wetenschap is een aanval op vrijheid en innovatie
- mpgoede
- 3 days ago
- 2 min read
De aanval op wetenschap is een aanval op vrijheid en innovatie
1 mei 2025
In de Verenigde Staten voltrekt zich in rap tempo een ondermijning van de wetenschap. President Trump heeft recent het officiële kli-maatrapport van zijn eigen overheidswetenschappers afgedaan als activistische propaganda (edition.cnn.com, 2025). Kort daarop werd de federale financiering voor topuniversiteiten als Harvard terugge-schroefd. Tegelijkertijd neemt de uitstroom van studenten richting het Verenigd Koninkrijk toe (ft.com, 2025). De boodschap is duidelijk: kennis, onderzoek en kritische vragen zijn niet langer welkom.
Fareed Zakaria verwoordt het scherp: de Verenigde Staten zijn geen vanzelfsprekende leider op het gebied van wetenschap. Hun voorsprong is opgebouwd — en kan dus ook worden afgebroken (facebook.com/fareedzakaria, 2025). Als wetenschap wordt vervolgd, vervalt een samenleving in bijgeloof en autoritaire controle. Het is geen toeval dat juist regimes met totalitaire trekken zich eerst richten op het monddood maken van onderzoekers, journalisten en docenten.
Academische vrijheid is misschien wel de hoogste vorm van vrijheid van meningsuiting. Het is de ruimte om vanuit kennis, bewijs en debat tot nieuwe inzichten te komen — ook als die pijnlijk of politiek ongewenst zijn. Zonder die vrijheid verliest een samenleving haar vermogen tot zelfcorrectie.
En dit is geen ver-van-ons-bed-show. Ook op Curaçao zien we hoe wetenschap en vrije meningsuiting onder druk staan. Kritische stemmen worden weggezet als negatief, onderzoeksjournalistiek krijgt minder ruimte, en de academische wereld wordt steeds afhankelijker van politiek en markt. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling, want wie de universiteit inperkt, zaagt aan de wortels van een vrije en vooruitstrevende samenleving.
Wanneer wetenschap verdwijnt, blijft alleen de macht over. En daarmee verdwijnt de vrijheid.
________________________________________
Bronnen:
• CNN over Trump en het klimaatrapport:
• Financial Times over studenten die de VS verlaten:
• Fareed Zakaria over de afbraak van wetenschap in de VS:
Minder wetenschap, meer achterstand
1 mei 2025
Trump denkt dat je de waarheid kunt negeren als die je niet uitkomt. Wetenschap? Lastig. Maar laten we niet doen alsof dat alleen in Amerika gebeurt. Ook Nederland bezuinigt hard op wetenschap en hoger onderwijs. Een kortzichtige keuze, verpakt in ambtelijke logica die niemand nog kan volgen (nporadio1.nl/nieuws/binnenland, 2025).
Nieuwe technologie dendert ondertussen gewoon door. Kunstmatige intelligentie, biotechnologie, quantum computing – het zijn geen toekomstverhalen meer, maar het heden. Wie nu niet investeert, raakt onherroepelijk achterop. Opkomende landen snappen dat allang. Zij investeren massaal in onderzoek, talentontwikkeling en infrastructuur. En wij? Wij draaien de geldkraan dicht.
Wetenschap is niet zomaar een luxe. Het is de motor van innovatie, van de economie, van oplossingen voor klimaat, zorg en veiligheid. Bezuinigen op wetenschap is dus niet besparen. Het is achteruitlopen, terwijl de rest van de wereld rent.
En het effect blijft niet beperkt tot de universiteiten. De samenleving als geheel verliest. Ongelijkheid groeit als kennis en technologie alleen beschikbaar zijn voor wie het kan betalen. Kritisch denken verdwijnt als onderwijs wordt uitgekleed. Polarisatie neemt toe als feiten optioneel worden.
Dit is geen protest van een paar professoren met subsidies. Dit raakt iedereen. Op Curaçao wordt hier niet eens gesproken.
Miguel Goede
Comments