Tula

Tula

DRAFT 1.0

4 oktober 2021

Eigenlijk wilde ik niet over Tula beginnen. Hij is de meest uitvergrote held, de martelaar, van Curaçao en overschaduwt een beetje de naderen. Het stuk is al bijna af als ik mij realiseer dat het 3 oktober, op de kop af 226 jaar geleden is dat hij op Rif, Otrobanda op onbeschrijfelijk weerde wijze is geëxecuteerd. Een bizar toeval?

In 1795 stond hij aan het hoofd van de slavenopstand, die begon op plantage Knip. Brion was toen 13 jaar en Piar 21 en zelfs Brion moet het nodige hebben meegekregen aan de keukentafel in de Nanniesteeg. Brion en Piar hun woningen stonden vierhonderd meter van elkaar in Otrobanda. Waarschijnlijk gingen ze beiden naar de Sint Annakerk. Ik vraag me af waar ze waren op 3 oktober 1795 waren toen Tula en zijn medestanders op wrede wijze werden geëxecuteerd.

De slavenrevolutie in Haïti was (1791-1804) vier jaar gaande en hield verband met de Franse revolutie van 1789. Het waarschijnlijk daarom dat de opstand zo wreed is bestraft, omdat men bang moet zijn geweest voor situaties als in Haïti. Volgens sommige bronnen was de achternaam van Tula, Rigaud en beweren sommigen dat hij afkomstig was uit Haïti (Tula, sd) en dat hij het Frans machtig was (Luckhardt, 2021).

Tula moet zeker indruk gemaakt hebben de heren, zeker Piar die een kleurling was, die ongetwijfeld werd gediscrimineerd in die tijd. Brion vertrok in 1799 naar Nederland voor studie en ging gelijk mee vechten in het Bataafse leger om de Engelse inval te stoppen. Het idee van vrijheid moet hem al vanaf de keukentafel hebben aangesproken. Mogelijk lag al in 1795 de “Rechten van de Mensch en Burger” (Luckhardt, 2021) uit de Bataafse republiek op tafel anders heeft hij dat wel meegenomen in 1902, toen hij terugkeerde om tegen de Engelsen hier op te nemen.

In 1816 vertrekken Brion, Piar en Bolívar vanuit Haïti met een missie naar Venezuela. Piar was ook in die revolutie actief geweest. Dit werd met name gesponsord door de Haïtiaanse president Alexandre Pétion dat de slaven zouden worden bevrijd. Met andere woorden, de Venezolaanse revolutie kan deels gezien worden als de export van de slavenopstand en de Franse revolutie. Bolívar heeft een periode doorgebracht in Parijs, om de dood van zijn jong overleden vrouw te verwerken. Bolívar begon ook de strijd toen Spanje bezet was door de Fransen en de koloniën moeilijk konden verdedigen.

Met name Piar droeg de bevrijding van slaven hoog in zijn vaandel. Zijn kleurling soldaten gingen voor hem door het vuur. Het bracht hem in de problemen en leidde tot zijn executie op 16 oktober 1817; weer oktober, tweeëntwintig jaar na de executie van Tula en zijn makkers. Tula moest tot 1863 wachten op de bevrijding van de slaven; achtenzestig jaar later. Waarschijnlijk kende geen enkele vrijgelaten slaaf Tula.

De compositie van Doble R, van vóór 1977, “Tula warda”, is meer dan 182 jaar na de executie van Tula en 160 na die van Piar. Het is aan deze en toekomstige generaties stappen voorwaards te zetten.

References

Luckhardt, C. (2021, oktober 2). Vrijdenkers en de link met Tula. Antilliaans Dagblad.

Tula. (n.d.). Retrieved from en.wikipedia.org: https://en.wikipedia.org/wiki/Tula_(Cura%C3%A7ao)

Dr. Miguel Goede