Wetenschap betekent ook dat je ook kunt zien als je achteraf geen gelijk had

Wetenschap betekent ook dat je ook kunt zien als je achteraf geen gelijk had DRAFT 3.0 16 februari 2023 Op 25 november 2022 hield mijn promotor prof. Paul Frissen zijn afscheidscollege. De datum is memorabel en niet in de eerste plaats omdat ik aanwezig was en in dezelfde zaal waarin ik op 2 september 2005 promoveerde . Frissen en zijn werk zijn net als de Surinaamse groenten�??sopropo, amsoi, antroewa, bitawiri, boulanger�?? die als kind van mijn moeder moest eten. Als kind vond ik ze bitter en moeilijk naar binnen te werken, ondanks de boodschap van moeder dat het goed voor ons was. Naarmate ik ouder werd en mijn smaakpapillen zich ontwikkelden kon ik pas de verfijnde smaak waarderen en er van genieten. Het was goed om bij het afscheid van Frissen aanwezig te zijn hoewel het niets te maken heeft met het door hem stoppen met werken, want hij kondigde aan het einde het verschijnen van zijn nieuwe boek aan. Het doet mij denken aan wat prof. Roel in �??t Veld ongeveer twintig jaar geleden zei: �??Mijn status is met pensioen geweest en het beviel niet.�?� Het was goed om al mijn leermeesters, jaargenoten en collegae weer te zien en te spreken. Zo spark ik onze vriend Jan Huurman. Ja, de ex-inspecteur van de volksgezondheid op Curaçao. Paul had het in zijn rede over zijn vergissingen gedurende zijn meer dan twintig jaar durende hoogleraarschap. Deze vergissingen betroffen de rol van de technologie, de rol van de nationale staat, de betekenis van politiek en de interpretatie van maakbaarheid (Frissen, 2022). Bij zowel de conferentie vóór de afscheidsrede als de rede zelf, vraag ik mij steeds af of ik niet op een taalfestival ben beland. De manier hoe omgegaan wordt met taal laat zien dat het tot kunst is verheven en dat de bestuurskunde moet waken voor L�??art pour l�??art. Het is niet toevallig dat ik mij prima thuis voel en vermaak. De omgeving van de bestuurskunde en zeker van Paul is erg esthetisch. Paul stelt dat hij zich heeft vergist de afgelopen twintig jaar. De technologie heeft niet had geleid tot anarchisme maar tot machtsconcentratie waar netwerken verhulde hiërarchieën zijn. Dat de rol van de nationale staat zelfs belangrijker is geworden. Hij illustreert dit door o.a. te verwijzen naar het optreden van de staat tijdens dede financiële crisis van 2008 en de pandemie. Ook politiek en het �??grote verhaal�?? zijn belangrijk gebleven. Hij verwijst daarbij naar de opkomst van het populisme en technocratisering die tracht het populisme te pareren. Maar ook de technocratie is (verhulde) politiek. De laatste vergissing die Frissen toegeeft is dat de samenleving wel degelijk maakbaar blijkt te zijn. Maar Frissen waarschuwt aan het einde van zijn rede: �??Maakbaarheid wil de wereld heel maken, streeft naar voltooiing en vervolmaking. Maar als gebrokenheid van de wereld de prijs is van onze vrijheid, dreigen we het voor heel maken van de wereld met diezelfde vrijheid te betalen.�?� De vergissingen van Frissen hebben volgens mij te maken met wat Roel in �??t Veld duidt met reflexiviteit. Door kennis verandert het handelen van mensen en dus verandert het gelijk van Frissen(in 't Veld, 2021). Met andere woorden de voorspellingen van Frissen hebben zelf toe geleid dat ze onderuit zijn gehaald. (Ik ben er nog niet uit hoe dit beter te kunnen verwoorden.) Misschien was ik door dit alles zo onder de indruk dat de Curaçaose econoom Leo Rigaud, twee maanden later op Curaçao, twee van zijn vergissingen toegaf: Dat Curaçao wel zou kunnen zonder raffinaderij en dat er wel grenzen zijn aan de ontwikkeling van de toeristische sector en dat die nu wel dicht zijn benaderd. Maar onderdeel van de rede dat de meest indruk op mij maakte was mijn vaststelling dat Frissen mijn ergernis aan �??data fetisjisme�??. Hij verwoord het beter in twee regels dan bijvoorbeeld Bergstrom & West in één boek (Bergstrom & West, 2021). Hij zegt: �??En wat over data wordt betoogd, is doorgaans tamelijk dun in wetenschapfilosofische zin. Data zijn niet slim, en spreken net als feiten, nooit voor zich. Mocht u ooit data tegenkomen die dat wel doen, ontvang ik daarvan graag bericht, liefst per handgeschreven brief.�?� References Bergstrom, C., & West, J. (2021). Calling Bullshit; The Art of Skepticism in a Data-Driven Worls. New York: Random house. Frissen, P. (2022). De volle plek van de macht; De versplinterde staat voorbiij. Tilburg: Tilburg University. in 't Veld, R. (2021). Kennisdemocratie; In het oog van de orkaan. Den Haag: Boombestuurskunde. Miguel Goede