De ‘3.0’ achter ‘kapitalisme’ verwijst naar een historische
analyse van de ontwikkeling van het kapitalisme. Kapitalisme
1.0 slaat op de fase vanaf de industriële revolutie in de
tweede helft van de negentiende eeuw tot de jaren vijftig van
de twintigste eeuw. Het was de tijd van een tamelijk ongebreideld
kapitalistisch systeem van laisser faire, een periode
waarin, zeker in het begin, de rechten van arbeiders niet of
slecht waren geregeld, een tijd van dickensiaanse toestanden:
grote fabrieken, lange werkdagen, lage lonen, kinder
arbeid, armoedige leefomstandigheden en een verbod op
vakbonden.
Met de opkomst van de verzorgingsstaat na de Tweede
Wereldoorlog en de steeds betere regulering van de rechten
van werknemers, trad de volgende fase van het kapitalisme
in: 2.0. In die fase zitten we nog steeds.
De grote vraagstukken van dit moment hebben allemaal
een relatie met een economisch-maatschappelijk systeem
dat vooruitgang, resultaat en productie vooral in financiële
termen definieert. Een systeem dat we kenmerken als kapitalisme
2.0. Dit is geen duurzaam, toekomstbestendig systeem.
Het pleegt immers een grote aanslag op de natuur in
de vorm van bijvoorbeeld klimaatverandering en uitputting
van grondstoffen. Bovendien heeft het negatieve gevolgen
voor de mens.
De grote vraagstukken en economische crises van dit
moment roepen ons op tot een drastische koerswijziging:
een overgang naar kapitalisme 3.0. Daarmee hebben we het
over een systeem dat ‘duurzaam’ is in de brede zin van het
woord. Een systeem dat niet alleen milieuvriendelijk is en
geen aanslag pleegt op klimaat, natuur en aarde, maar dat
ook de sociale context en structuur van een maatschappij of
gemeenschap
Zoals we eerder constateerden, is de bancaire wereld de afgelopen
jaren beheerst geraakt door kortetermijndenken en dat
denken is dus in de hand gewerkt door de hoge winsten die op
financiële markten konden worden geboekt, de eenzijdige gerichtheid
op het creëren van aandeelhouderswaarde, de bonussencultuur
en de korte benoemingstermijnen. Stuk voor stuk
zijn dit tevens uitingen van een ver doorgevoerd marktdenken.
(Bron)
Comments