Iedereen is een beetje een narcist
DRAFT 4.0
16 oktober 2023
Iedereen is een beetje een narcist. Ik beweer dat dit dan zelfliefde wordt genoemd. Iedereen vertoont tot op zekere hoogte wel narcistische trekjes, en voelt zich af en toe beter dan anderen of is bezig met de waardering van anderen. Maar als iemand extreem veel narcistische trekken heeft, wordt gesproken van een stoornis.
Enkele jaren geleden verscheen Cora op tv en op sociale media en begon te praten over het fenomeen narcisme en narcisten in de samenleving. Ik dacht: waar heeft ze het over? Enkele weken geleden was er een psycholoog op tv, in het nieuws, en had het over het fenomeen. Dat is hem niet in dank afgenomen. In de afgelopen tijd zie ik weer mensen, ook in functies, gedrag vertonen dat mijn interesse wekte om te onderzoeken of het klopt dat narcisme wereldwijd een epidemie is. Is narcisme een epidemie?
Narcisme neemt toe in moderne westerse samenlevingen, en dit wordt aangeduid als een “narcisme-epidemie”. Het percentage mensen dat instemt met de uitspraak “Ik ben een belangrijk persoon” is gestegen van 12% in 1963 naar 77-80% in 1992 bij adolescenten, en deze cijfers zijn van lang vóór de pandemie.
Waarom neemt narcisme toe? Opvoeders begonnen prijzen, trofeeën en erkenningen toe te kennen aan leerlingen en studenten, zelfs als ze deze niet verdienden. Deze praktijken leidden tot de “Ik hou van mezelf” en “Generatie ik”―bewegingen. Een vermelding in Scientific American bevestigt dat deze acties bedoeld waren om het zelfbeeld te verhogen, maar in plaats daarvan leidde tot meer narcisme. Ook de steeds grotere invloed van sociale media is een factor. Het biedt namelijk een platform om te laten zien hoe speciaal wij zijn. Bij nader inzien is narcisme het overdreven benadrukken van het individu (Ik) en het volledig negeren van het gemeenschappelijke (Wij). Het goede nieuws is dat steeds duidelijker wordt dat we meer aandacht moeten besteden aan het algemeen belang. De eerste stap is natuurlijk het besef dat we te narcistisch zijn geworden.
In het kader van onze analyse van narcisme en zijn opkomst in de samenleving, is het essentieel om ook het fenomeen ‘auto-esteem’ te belichten, vooral in de context van de sport- en entertainmentwereld. De opkomst van ‘auto-esteem’, ook wel bekend als zelfliefde, is een interessant aspect om te onderzoeken en begrijpen in de context van narcisme.
We zien dat ‘auto-esteem’ zich steeds duidelijker manifesteert, en met name in de sport- en entertainmentindustrie. Het lijkt erop dat mensen, inclusief bekende persoonlijkheden en idolen, zichzelf steeds meer in de schijnwerpers plaatsen en hun eigenwaarde benadrukken. Dit kan worden opgemerkt in hun acties en de manier waarop ze zichzelf presenteren, vaak met een nadruk op zelfbewondering en zelfpromotie. Ik wil niet beginnen aan het noemen van namen.
Een interessante vraag die rijst, is of er een duidelijk verschil bestaat tussen idolatrie en narcisme. Idolatrie verwijst naar het aanbidden en verheerlijken van iemand anders, terwijl narcisme neerkomt op zelfverafgoding. De scheidslijn tussen deze twee begrippen lijkt vaak dun en vervaagt. Het is de moeite waard om te overwegen of het bewonderen en vereren van anderen vaak hand in hand gaat met een zekere mate van narcisme. Dit kan de dynamiek van fan-idoolrelaties in de sport- en entertainmentwereld verder verklaren.
Kortom, ‘auto-esteem’ en de relatie tussen idolatrie en narcisme zijn fascinerende aspecten die in onze analyse naar voren komen. Deze ontwikkelingen kunnen aanzienlijke invloed hebben op hoe we de cultuur van zelfwaardering en bewondering in de hedendaagse maatschappij begrijpen en interpreteren.
Miguel Goede
Comments