Fanon en Garvey

Fanon en Garvey

DRAFT 1.0

18 juli 2021

Het Caribisch gebied heeft ook grote denkers voort gebracht. Bijvoorbeeld Fanon en Garvey. Bij de oude garde op Curaçao hoor je de naam van de eerste nog, gevolgd door de uitspraak “Black Skin, White Masks”. Ik heb slechts een keer iemand horen verwijzen naar Garvey. Bij het bezoeken van conferenties in de regio is het omgekeerd. De Angelsaksische eilanden en de Amerikanen hebben het zeer frequent over de laatste. Wie waren deze tween

Frantz Fanon (1925 - 1961) was psychiater en politiek filosoof uit de Franse kolonie Martinique. Zijn werken zijn invloedrijk geworden op het gebied van postkoloniale studies, kritische theorie en marxisme. Fanon was niet alleen een intellectueel, maar was ook een politieke radicaal, pan-Afrikaan en humanist die zich bezighield met de psychopathologie van kolonisatie en de menselijke, sociale en culturele gevolgen van dekolonisatie. Hij had het inzicht dat behandelen van psychiatrische patiënten niet het best in een institutie kon plaats vinden, maar thuis bij de familie en de gemeenschap.

Tot de dag van vandaag heeft Frantz Fanon nationale bevrijdingsbewegingen en andere radicale politieke organisaties geïnspireerd, in Palestina, Sri Lanka en Zuid-Afrika. In zijn werk stelde hij dat geweld in de dekolonisatiestrijd net kon worden uitgesloten (Peterson, 2021).

Marcus Garvey (1887 - 1940) was een Jamaicaanse politieke activist, uitgever, journalist, ondernemer en redenaar. Hij was de oprichter en eerste president-generaal van de “Universal Negro Improvement Association en African Communities League” (UNIA). Hij riep zichzelf uit tot voorlopig president van Afrika. Hij was ideologisch een zwarte nationalist en pan-afrikanist. Zijn ideeën staan bekend als Garveyism.

Hij werkte in Kingston en raakte betrokken bij het vakbondswerk voordat hij korte tijd in Costa Rica, Panama en Engeland woonde. Toen hij terugkeerde naar Jamaica, richtte hij in 1914 UNIA op. In 1916 verhuisde hij naar de Verenigde Staten en richtte hij een UNIA-filiaal op in het district Harlem in New York City. Hij benadrukte de band tussen de Afrikaanse diaspora en Afrikanen en zette zich in voor de beëindiging van de kolonisatie van Afrika door Europa en het oprichten van een verenigd Afrika. Hij stond voor de Back-to-Africa-beweging maar heeft zelf het continent nooit bezocht. Garvey was een zwarte separatist en onderhield daartoe ook banden met de blanke separatisten van de Ku Klux Klan (KKK). Dat bracht hem in problemen met andere zwarte leiders.

In zijn streven om economische onafhankelijkheid van zwarten te realiseren creëerde hij en indrukwekkend zaken imperium. Hij werd in 1923 veroordeeld voor fraude. Hij en diverse anderen stelden dat het een politie proces was. In 1927 werd hij naar Jamaica gedeporteerd met zijn vrouw. Hij richtte een politieke partij op. In 1935 verhuisde hij naar Londen. Zijn anti-socialistische houding verwijderde hem van veel van de zwarte activisten van de stad. Hij stierf daar in 1940. In 964 werd hij herbegraffen in Jamaica, in Kingston's National Heroes Park.

Garvey was een controversieel figuur. Hij was ook een antisemiet. Hij wordt anderzijds geprezen voor het aanmoedigen van een gevoel van trots en eigenwaarde onder Afrikanen en de diaspora te midden discriminatie, kolonialisme en armoede. Zijn ideeën oefenden grote invloed uit op onder anderen “Rastafari”, de “Nation of Islam” en de “Black Power Movement” (history.com, 2021).

En toch kent iedereen de woorden Garvey in the "Redemption Song" van Bob Marley: We are going to emancipate ourselves from mental slavery, for though others may free the body, none but ourselves can free the mind. Mind is our only ruler; sovereign.

Met name Fanon doet mij denken aan één van de proefschriften van Alegandro (Jandi) Paula (1937 – 2018) (Paula, 1966).

References

history.com. (2021, January 26). Marcus Garvey. Retrieved from www.history.com: https://www.history.com/topics/black-history/marcus-garvey

Paula, A. (1966). From Objective to Subjective Social Barriers.

Peterson, C. (2021, July 16). Frantz Fanon. Retrieved from Encyclopedia Britannica: https://www.britannica.com/biography/Frantz-Fanon. Accessed 17 July 2021.

Dr. Miguel Goede