Duurzaam denken doen; great minds think alike?
DRAFT 3.0
22 maart 2023
Ik heb het boek net uit. Het boek is verschenen in 2011. Hoe het nu pas op mijn leesstappel is beland is mij een raadsel. Ik denk het is verschenen is tijdens het opruimen van mijn boekenkast. Daar zit de hele bibliotheek van Wim de Vrijer, die is overleden, bij. Ik moet doorlezen want mijn dochter komt later deze week en dan vrees ik―ik weet het zeker―weer een stapel boeken bij komt.
Ik had niet verwacht dat het boek nog actueel zou zijn; het tegendeel is waar. Het boek kon gisteren zijn geschreven. Het gaat om een visie―van Nederland―van 2035. De visie van Curaçao vermeldt 2030, maar kijkt ook verder (Goede, 2023). Het boek is van Our Common Future 2.0, met voorwoord van Ruud Lubbers (Jonker, Duurzaam denken doen; 2011 - 2035; Inspiratieboek voor onze gezamenlijke toekomst, 2011).
Het is opvallend hoe groot de overeenkomst is tussen de twee visie. Het is teveel om op te noemen. Het begint al met ‘denken en doen’. Ook wij benadrukken het doen. Het bestaat uit 19 hoofdstukken. Er is maar één aarde die zichzelf prima redt, met of zonder mensen. Het is het eigenbelang van de mens om voor de aarde te zorgen. Het onderwerp staat al vanaf 1972 op de agenda maar Malthus (1766 – 1834) voorspelde het probleem al veel eerder.
Zomaar een paar punten. Lokaal produceren. Vanuit huis. Grote organisatie zijn zo langzamerhand passé. Misschien moeten wij niet langer denken aan Nationaal Bruto Product maar aam Nationaal Bruto Geluk, net als Bhutan. Na globaal wordt lokaal steeds belangrijker. Er is nieuw leiderschap nodig. Wij moeten collectieve kennis van hoe het niét moet omzetten in collectieve wijsheid hoe het wel moet. De toekomst wordt gemaakt door er nu al aan te werken. Be the change you want. Het gaat om een nieuwe manier van denken en vooral doen. Het gaat om het omkeren van individualisme naar inclusiviteit; een balans tussen het individuele en het gezamenlijk belang. Het erkennen dat de mens als een sociaal wezen is. Om actief burgerschap en een nieuwe rol van de overheid.
Het gaat om een netwerksamenleving met andere verhoudingen tussen overheid, NGO’s en bedrijfsleven; minder top-down. De maatschappij zijn wij zelf; samen, anders en beter beslissen, met elkaar in dialoog.
In 2035 gaat het om een betaalbaar en duurzaam zorgsysteem met goede, op maat gemaakte zorg voor iedereen. Gezondheid begint bij het individu en ziekenhuizen zoals in 2011 bestaan in 2035 niet.
In 2035 bestaan de traditionele werkgever, werknemer en werkplek niet. Geluk is de maatstaf en samenwerken is het toverwoord. Werk is integraal onderdeel van ons leven. Wij werken vanuit vertrouwen. Werken is geen levensloopbaan maar kunst.
Spiritualiteit is in 2035 een belangrijke individuele aangelegenheid. Maar de leiders zijn wij allemaal; wij doen het samen. Iedereen stuurt mee; de beste stuurlui sturen samen. Er komt een balans tussen competitie en samenwerken. Net zo komt er een balans tussen de drie P’s (people, planet, profit). Paradoxaal worden zaken meer lokaal en wordt er meer wereldniveau zaken afgesproken. Dit allemaal mogelijk gemaakt door sociale media, dat ook gevaren kent waarvoor moet worden gewaakt.
De huidige manier van omgaan met groei, winst en bezit heeft geleid tot onduurzaam gedrag. Economische groei ging niet gepaard duurzame ontwikkeling. Tegelijkertijd ontstond er een groeiende ongelijkheid tussen een kleine top en de massa. Er zijn dus grenzen aan groei.
Banken en bedrijven vervullen een cruciale rol door duurzaamheid als uitgangspunt te nemen van hun financieringsbeleid. Bij productie zal rekening gehouden moeten worden circulaire economie; afval is weer grondstof. In 2035 ons energieverbruik en de manier van energie totaal anders.
In 2035 is een goed huis een thuis. Vele functies en diensten zijn op loopafstand en anders op de fiets. Huizen zijn smart. Op de daken wordt groente verbouwd. Het beschikken over schoon water is essentieel en er wordt gelet op iedere druppel. Er wordt minder gereisd. Behalve de schone auto zijn er allerlei innovaties op het gebied van mobiliteit. Het reizen wordt minder en anders. Onderscheid tussen virtueel en echt wordt klein, dus minder behoefte aan reizen.
Een beter wereld begint op ons bord. Wij denken anders over eten en eten anders. Zo wordt verwacht dat wij net als elders in de wereld meer insecten zullen eten voor proteïne. Ook zal er geen voedsel meer verspild worden. De stad is groen en er wordt veel voedsel verbouwd. Voedsel komt uit de buurt en uit de regio. Men wil weten wat men eet. Wij zullen ook steeds meer samen ons eigen voedsel verbouwen. Het gemeenschappelijke zal voorrang moeten krijgen boven individuele en de aarde boven de economie. In 2035 leven wij in een ‘groene zee’ met eilandjes van menselijke activiteiten, in plaat van andersom.In 2035 is ons brein ook anders. Alles draait om talent en een goed ontwikkeld ethisch brein. Onderwijs is in 2035 lifelong learning. Scholen zijn opleidingscentra. Jong en oud leren niet alleen samen maar ook van elkaar. Het gaat om samenwerken en over grenzen heen kijken.
References
Goede, M. (2023). Vision Curacao 2030, RESET COVID-19. Opgehaald van https://www.academia.edu/97853778/CURA%C3%87AO_2030_R_E_S_E_T_C_O_V_I_D_1_9
Jonker, J. (2011). Duurzaam denken doen; 2011 - 2035; Inspiratieboek voor onze gezamenlijke toekomst. Deventer: Kluwer.
Miguel Goede
Comments