De staat van de bestuurskunde; De toekomst van de bestuurskunde

De staat van de bestuurskunde; De toekomst van de bestuurskunde

DRAFT 1.0

7 augustus 2021

Rond 2017 werd de bestuurskunde in Nederland 40-plus. De samenstellers van het boek vonden het tijd voor reflectie. Het vak bestuurskunde is stek in beweging door grote en maatschappelijke en bestuurlijke ontwikkelingen, zoals technolisering, individualisering, internationalisering en hybridisering, en is dus ook het kenobject van de bestuurskunde, het openbaar bestuur. Het bestuurskundig onderwijs op universiteiten verandert. Op het gebied van onderzoek zijn er verschuivingen (Karre, Schillemans, van der Steen, & van de Wal, 2017).

Verder is het tijd om de scheiding tussen politie en bestuur los te laten en de bestuurskunde een als een politieke wetenschap te beschouwen. Ook moet de bestuurskunde discussie over praktijk en pure wetenschap overstijgen.

Bestuurskunde heeft zich ontwikkeld van een interdisciplinaire wetenschap naar een wetenschap met disciplinaire status. De bestuurskunde kent juridische invloeden, maar ook politicologie en managementwetenschappen.

Bestuurskunde is dus relatief jong. Het unieke van het vak is de multidisciplinariteit dat maakt het weer uniek om zich te buigen over wicked problems.

Bestuurskunde is ook een ‘kunde’; wil iets kunnen. En beschik daartoe over kennis van processen (processologen). De bestuurskundige is een holistische adviseur. Maar is tevens een onderzoeker die wetenschappelijk publiceren. Het gaat om rigor and relevance.

De bestuurskunde in Nederland is meer dan ooit betrokken bij het ontwikkelen van de overheidsmanager van de 21ste eeuw. Om om te kunnen gaan met alles wat deze manager afkomt, leidt de bestuurskunde op tot: smart, ondernemend, pro-actie en generalistisch. Hiertoe wordt de multidisciplinaire basis uitgebreid met: bedrijfskunde (innovatie), welzijn en zorg (vergrijzing en demografie), economie (internationale verknooptheid en regulering), computerwetenschappen (big data) marketing (framing, banding en communicatie), bètawetenschappen (klimaatverandering). De filosofie, sociologie en geschiedenis zijn nog niet genoemd, maar die zijn er al heel lang bij. Het gaat ook niet meer alleen maar om beleidsnota’s schrijven maar ook video's editen.

Wat hebben wij aan de bestuurskunde? Het is maatschappelijk relevant en wetenschappelijk gefundeerd. Het draagt bij tot het beter functioneren van het openbaar bestuur door het bevorderen van vakmanschap en dat heeft weer een positieve impact op het functioneren van de samenleving, daar bij analyse van de maatschappij er verbanden worden gelegd tussen verschillende maatschappelijke aspecten. De bestuurskunde biedt namelijk kritische reflecties op het openbaar bestuur en de samenleving; de bestuurskunde houdt bestuurders en anderen een spiegel voor.

Maar hoe staat met de bestuurskunde in het Caribische gebied? Op Curaçao is veel verloren gegaan. Bestuurskunde is als afstudeervariant aan de universiteiten verdwenen. De opleiding van lagere ambtenaren tot adjunct-commies is al meer dan dertig jaar verdwenen. De ooit zo succesvolle leerstoel Governance, die door Roel in ’t Veld (in 't Veld, 2006) werd bekleed, bestaat al meer dan tien jaar niet. De eens zo actieve Vereniging Bestuurskunde Nederlanse Antillen & Aruba is ingeslapen. Alle pogingen om een bestuursacademie (Goede & in 't Veld, 2007) op te richten zijn vakkundig om zeep geholpen. Commerciële bestuurskundige opleidingen komen niet van de grond. Op Aruba schijnt het iets beter te gaan. Er is een samenwerking met de universiteit van Utrecht. Maar bij nader inzien verschilt Aruba op dit punt niet veel van Curaçao.

Wat nu? Met dit schrijven hoop ik dat er langzaam aan wat verbetering in de situatie komt want de huidige staat van de bestuurskunde hier is 0.0.

References

in 't Veld, R. (2006). Governance als prothese voor deugdzaamheid. Willemstad: Universoteot van de Nederlandse Antillen. Opgehaald van https://www.kwinkgroep.nl/wp-content/uploads/2018/01/2006-1083_Oratie-Governance-als-prothese-voor-deugdzaaamheid.pdf

Karre, P., Schillemans, T., van der Steen, M., & van de Wal, Z. (2017). Toekomst van de bestuurskunde. Den Haag: Boom bestuurskunde.

Dr. Miguel Goede