De onvoorspelbaarheid van gebeurtenissen en de beperkingen van voorspelling
DRAFT 4.0
12 oktober 2023
In mijn schrijven wilde ik een tijdje vermijden om het conflict in het Midden-Oosten te bespreken, al was het maar om de complexiteit ervan. Maar onlangs las ik in De Correspondent iets dat me aan het denken zette:
“Vijf dagen na de aanvallen van Hamas en de reactie daarop van het Israëlische leger is de duiding van experts en journalisten op gang gekomen. Correspondent Jelmer Mommers maakte een selectie van verhalen die inzicht geven in de situatie.
Want hoewel demissionair premier Mark Rutte het dinsdag in de Tweede Kamer ‘ongepast’ noemde om direct na een ‘slachtpartij’ ook nog aandacht te vragen voor ‘het bredere verhaal’, is dat bredere verhaal nu wel degelijk belangrijk. Want een geweldsexplosie zoals die in Israël dit weekend komt niet uit het niets.”
Toch zal ik het nog steeds vermijden om dit specifieke conflict te bespreken. Niet omdat het ingewikkeld is, maar omdat de wreedheden aan beide kanten door mij niet te verwoorden zijn.
Waar ik het wel over wil hebben, is het feit dat niemand dit weer heeft zien aankomen. Net zoals niemand de invasie van Oekraïne heeft zien aankomen. Net zoals we de pandemie niet hebben zien aankomen, en net zoals 9/11 een totale verrassing was. Dit doet me nadenken over de aard van voorspellingen en planning.
Het is tijd dat we ons beeld van de toekomst bijstellen. We kunnen ons best doen met data, modellen, risicoanalyse en al het andere, maar we moeten leven met het besef dat, zelfs met kunstmatige intelligentie, we nog steeds geen kristallen bol hebben. We kunnen trends identificeren en scenario’s uitwerken, maar de toekomst blijft ongrijpbaar.
Het onvoorspelbare van de toekomst zou ons niet moeten verlammen, maar ons aansporen om flexibel te zijn, ons aan te passen en te leren van het verleden. Het benadrukt het belang van veerkracht en het vermogen om snel te reageren op onverwachte gebeurtenissen. We kunnen niet alles voorzien, maar we kunnen wel onze reactie op onzekerheid beheersen.
Het is een uitdaging om te accepteren dat we de toekomst niet volledig kunnen doorgronden, maar het is ook een kans om open te staan voor nieuwe mogelijkheden en te streven naar een veerkrachtige samenleving die in staat is om met het onverwachte om te gaan. Het besef dat niemand het weer heeft zien aankomen, zou ons moeten aansporen om nederig te zijn in het gezicht van het onbekende en vastberaden om het hoofd te bieden aan wat de toekomst ook moge brengen.
Miguel Goede