De groeiende verdwijnende middenklasse
De groeiende verdwijnende middenklasse
DRAFT 1.0
10 juli 2021
De titel lijkt een contradictie. Is dat ook zo? Vroeger kwam de middenklasse regelmatig ter sprake. Het lijkt erop dat dit onderwerp naar de achtergrond is gedreven. De middenklasse is de klasse tussen de arbeidersklasse en de elite. Dat wordt aan toegevoegd dat die bestaat uit mensen voor zichzelf werken en/of geen (hand)arbeid meer leveren.
Er wordt gesteld dat de middenklasse steeds kleiner wordt en dat houdt verband met het steeds rijker worden van de 1% rijken. Dit is de school van rockstar econoom, de Fransman Thomas Pittey (Piketty, 2014). De andere school is van Clyde Prestowitz die stelt dat de middenklasse razendsnel groeit door de opkomst van van deze klasse in de zogenaamde BRIC landen, met name China en India (Prestowitz, 2005). Het is volgens mij ook de school van C. K. Prahalad met zijn “At the bottom of the pyramid” (Prahalad, 2010).
Volgens mij zijn beide stellingen waar. In de BRIC zijn miljarden vooruit gegaan door de banen die vanuit het westen daartoe zijn geexporteerd. En in het westen werden de verschillen tussen rijk en arm steeds groter.
Hoe zit het op Curaçao met de middenklasse. Wij kunnen verschillende benaderingen hanteren. Ik volsta met het verwijzen naar het hoge Gini-coëfficiënt van 41,5 (een van de hoogste in de regio) om aan te geven dat er een groot verschil is tussen rijk en arm en dat is voldoende indicatie dat er een heel kleine middenklasse is. Dit is door de voorzitter van het Cft, Gradus, recent ook naar voren gebracht (Gradus, 2021). 6 juli 2021 kwam ik het volgende bericht tegen:
Curaçao heeft de laagste arbeidsparticipatie van de Nederlands-Caribische eilanden. Het aantal werkzoekenden en niet actieven op de arbeidsmarkt zijn in de afgelopen 3 jaar toegenomen. Zo concludeert het CBS op Curaçao. Ook is de bevolking aan het inkrimpen. Er vertrekken er meer mensen dan het aantal mensen dat terugkeert. Vergeleken met 2018 was 2019 vanuit economisch oogpunt een goed jaar waarin er in verschillende sectoren vooruitgang werd geboekt. Dit veranderde in 2020 snel door de corona crisis aldus het CBS. Vorig jaar stond het werkloosheidspercentage op Curaçao op iets meer dan 19% (Curaçao laagste arbeidsparticipatie van Nederlands Caribische eilanden, 2021).
Met name de arbeidsparticipatie geeft aan dat de middenklasse, zeker in deze crisis, verder onder druk komt te staan. Maar ook daarvoor al zijn vele middenklasse-banen verdwenen in bij de raffinaderij, de ambtenarij, bij banken en financiële instelling door automatisering, bij vliegtuigmaatschappijen. Nieuwe banen in de toeristische sector zijn geen middenklasse-banen. Het is daarom zaak om sectoren te ontwikkelen die banen creëren voor de middenklasse, bijvoorbeeld de ICT sector.
Maar het gaat niet alleen om sectoren, banen en inkomen, maar ook om het Gini-coëfficiënt te verlagen. Dat kan door de AOV uit te keren naar draagkracht, en door ons belastingstelsel zodanig te veranderen dat werkenden meer overhouden.
Want wat is de functie van de middenklasse? Het is de shockabsorber van de samenleving die zorgt voor evenwicht en stabiliteit. Het is ook de koopkracht voor de lokale economie en het zijn ook werkgevers van mensen die werken het segment van (huis)verzorging. De middenklasse is ook de motivatie voor de klasse daaronder om te werken en maatschappelijk te stijgen tot die middenklasse, die gesegmenteerd is in onder-, boven- en midden middenklasse.
References
Curacao laagste arbeidsparticipatie van Nederlands Caribische eilanden. (2021, juli 6). Opgehaald van paradisefm.cw: https://paradisefm.cw/curacao-laagste-arbeidsparticipatie-van-nederlands-caribische-eilanden/
Gradus, R. (2021). De financieel-economische situatie van Curaçao voor en na de coronacrisis en het financieel toezicht. Willemstad: College Financieel Toezicht Curacao.
Piketty, T. (2014). Capital in the Twenty-First Century. Cambridge, Massachusetts / London, Engeland: The Belknap Press of Havard University Press.
Prahalad, C. K. (2010). The fortune at the bottom of the pyramid; Eradicating poverty through profit. New Jersey: Wharton School Publishing.
Prestowitz, C. (2005). Three billion new capitalists; The great shift of wealth and power to the East. Basic Books.