Corporate Governance en de Principal Agent Theory (PAT) en Coho

Corporate Governance en de Principal Agent Theory (PAT) en Coho

DRAFT 1.0

16 juli 2021

Corporate governance heeft een abstracte basis. Een van de elementen van die basis is de principaal-agenttheorie (agency theory), ook wel het lastgever-agenttheorie, is de situatie waarin een persoon of organisatie (de agent) de bevoegdheid heeft beslissingen te nemen namens een andere persoon of organisatie (de principaal). Volgens de principaal-agenttheorie kan deze situatie zorgen voor inefficiëntie, omdat de agent (opdrachtnemer) snel de neiging zal hebben om niet alleen de belangen van de opdrachtgever na te streven bij het uitvoeren van taken voor die opdrachtgever, maar om ook in eigenbelang op te treden. Een groot deel van de corporate governance theorie heeft als doel om oplossingen te vinden voor deze inefficiëntie (Principaal-agenttheorie, sd).

Het komt erop neer: hoe zorg ik als eigenaar of baas (principaal) dat de manager of persoon die ik inhuur mijn belangen behartigd en niet zijn eigen- of andere belangen? Dit dilemma werd al door Adam Smith vastgesteld in 1776. Door de eeuwen heen een governance structuur ontwikkeld dat gemerkt wordt door het aanstellen van toezichthouders, overeenkomsten, plannen, rapportages, incentives en communicatie (Goede, 2018).

Ik meld deze abstractie maar want velen begeven zich op het terrein van corporate governance zonder deze te kennen of weten niet wat ze ermee aan moeten.

Als men de PAT eenmaal kent, herkent men het ook beter. Zo is de Coho discussie niets anders: Nederland is in de rol van de principaal en de drie landen (Aruba, Curaçao en Sint Maarten) zijn in de rol van agenten. De principaal wil dat de agents zich aan afspraken houden. Als men het zo analyseert kan men anders tegen de discussie aan kijken. De principaal spreekt de landenpakketten af. Er vloeien uitvoeringsagenda’s uit voort. Er wordt gerapporteerd en wordt geld in tranches geleend. Wat nog ingevuld moet worden is het toezicht. Op basis van de PAT is het logisch dat de principaal meer te zeggen heeft over de vorm van het toezicht. Maar waarom wordt het moeilijk? Omdat volgens het statuut de verhouding geen strikte principaal-agent-verhouding is. En dat maakt het een boeiend governance vraagstuk. En daarom kan Curaçao stellen dat het IMF ook betrokken moet worden.

References

Goede, M. (2018). The Corporation: A circular process of value creation. Archives of Business Research.

Principaal-agenttheorie. (n.d.). Retrieved from nl.wikipedia.org: https://nl.wikipedia.org/wiki/Principaal-agenttheorie

Dr. Miguel Goede