Neerwaartse spiraal: Cycli van geboorte, leven en verval
DRAFT 4.0
7 december 2023
In mijn vorige betoog dook ik in de cyclische aard van ons bestaan, waarin we de eeuwige dans van geboorte, leven, sterven, en mogelijke herborenwording ervaren, althans, zo filosofeerde ik. Mijn trouwe proeflezer, Anthony Guillermo, bracht enkele rake opmerkingen naar voren. De vraag of elke cyclus een verbeterde versie van de vorige impliceert, en of deze verbetering subjectief is, prikkelde mijn gedachten. Volgens hem begeven we ons, als eilandelijke samenleving, nu verder in het doolhof van cycli, en richten we ons op een specifieke, verre van neutrale spiraal: de neerwaartse draaikolk van corruptie.
Hij stelt: Corruptie is een cyclisch fenomeen. Net zoals de grote rijken door de geschiedenis heen hun opkomst en ondergang hebben gekend, lijkt corruptie ook zijn eigen cycli te hebben, en is daarmee zeer nauw aan verbonden. Individuen binnen deze cycli lijken constant te broeden op manieren om hun eigenbelang tot het uiterste te drijven. Deze cyclus is doordrenkt van eigenbelang, op een manier dat niet tot positieve vooruitgang leidt voor de samenleving. Terwijl de ene profiteur verdwijnt, om welke reden dan ook, staat de volgende op, herboren in een cyclus waar eigenbelang het ultieme doel lijkt te zijn.
De instrumenten van corruptie ondergaan een duistere evolutie. Deze cyclus van eigenbelang brengt een duistere evolutie van tactieken en methoden met zich mee. Corrupte individuen denken voortdurend na over hoe ze meer kunnen grijpen, hoe ze meer macht kunnen verwerven. Deze voortdurende ontwikkeling vormt een schaduwachtige tegenhanger van de natuurlijke cycli die we dagelijks ervaren.
Het is een neerwaartse spiraal van ethiek, als we historisch reflecteren. Voordat we dieper ingaan op deze hedendaagse neerwaartse spiraal van ethiek, werpen we een blik op de geschiedenis, aldus Anthonie. Grote rijken, zoals het Romeinse Rijk, hebben een patroon laten zien: opkomst, bloei, en uiteindelijk verval door interne corruptie. Brutus tot Brutus, elke tijd kende schijnbaar een machtswellusteling die uitging om te veroveren, vaak vergezeld door een schijn van welwillendheid. Maar allen gingen ze ten onder door dezelfde oorzaak: interne corruptie zich uitend als afgunst, machtshonger, normvervaging, en andere kapitale zonden.
Wat moderne toepassingen betreft, een hedendaags voorbeeld van deze neerwaartse spiraal vindt plaats in de hedendaagse politieke sfeer. Recente onthullingen roepen vragen op over rechtvaardigheid en ethiek. De effecten van dergelijke acties veroorzaken niet alleen financiële onrust, maar werpen ook een schaduw over de kwetsbaren in de samenleving.
Het lijkt op de onvermijdelijkheid van zelfdestructie en de Phoenix-Cyclus, volgens Guillermo. De vraag naar zelfdestructie als een intrinsiek deel van onze aard komt naar voren. Is het onvermijdelijk? Is dit de ware cyclus die we doorgaan? Misschien moeten we ons afvragen of er zoiets bestaat als een Phoenix-effect, waaruit we herboren kunnen worden na een fase van destructie en verval.
Als we de geschiedenis en het heden als onze leraren beschouwen, wordt duidelijk dat de neerwaartse spiraal van corruptie niet alleen een individueel probleem is, maar ook een collectieve uitdaging. Hoe we deze uitdaging aangaan en welke lessen we trekken uit het verleden, zal de koers bepalen van de cycli die we als samenleving doormaken. Volgens mij zijn er geen voorbeelden van samenlevingen die zijn teruggekeerd, maar voorbeelden als Colombia, Rwanda en Zuid-Afrika bieden hoop.
Miguel Goede