Louis Doedel, martelaar van Suriname
DRAFT 1.0
27 augustus 2021
Als je Anton de Kom niet echt kent, zal je Louis Doedel ook niet kennen. Laatst postte journaliste Nina Jurna (die mij meerdere keren heeft geïnterviewd) over Doedel, het is wel een stuk van eerdere datum (nporadio1, 2021). Ik hoor dat het Doedel haar oud oom is en dat ze al vijfentwintig bezig is met zijn medische dossier boven tafel te krijgen.
Hoe hoeft zich niet te schamen want tot en met 2013 wist ik het ook nauwelijks.
Op 14 September 2013, zaterdag belt mijn vader op. We belden niet vaak. We zien elkaar op afgesproken tijden. Hij heeft het over het boek van Emile Wijntuin (mijn peetoom) over Louis Doedel (Wijntuin, 2013). Ik heb het boek opgehaald, gelezen en wij hebben er nog over gesproken
Wat weet ik eigenlijk van deze man, behalve het feit dat hij een standbeeld heeft op het kerkhof bij Kolebra Berde? Het standbeeld kwam er in 2010. Dat was mij ontgaan. Ook dat het in mei 2013 was gestolen. In november 2013 werd er een nieuw standbeeld op dezelfde plek onthult. Bij die gelegenheid heeft mijn vader het woord gevoerd (Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao, 2013).
Ik ben mij toen een beetje gaan verdiepen. Louis Doedel (1905 – 1980) was een Surinaams vakbondsbestuurder. Doedel doorloopt de ULO school. In de jaren twintig van de 20e eeuw wordt hij zich bewust van de armoede, werkloosheid en sociale ongelijkheid in de Surinaamse samenleving. Zelf gaat hij in 1928 naar Curaçao, omdat daar meer en beter betaald werk te vinden is. Op Curaçao werkt hij bij de belastingdienst. Het is op dit eiland dat Doedel zijn eerste politieke activiteiten ontplooit. "Waarheen", een artikel in de nieuwjaarskrant van zijn hand, is een aanklacht tegen het koloniale bewind in Suriname. In 1931 verliet hij het eiland.
Hij werd in Suriname van 1937 tot en met 1980 (43 jaar) opgesloten in een psychiatrische instelling omdat hij te kritisch was (vakbondsleider en journalist) en dus te gevaarlijk was voor het koloniale bewind. Hij is pionier van de Surinaamse vakbond. Enkele dagen voor zijn dood was hij vrijgelaten. (Als referentie, Nelson Mandela zat 27 jaar in de gevangenis.) Sinds dien is er een commissie die zich sterk maakt voor zijn eerherstel.
In 1933 kruisen de paden van Doedel in de Kom. De Kom kwam naar Suriname en werd in datzelfde jaar het land uitgezet. Beiden waren betrokken bij protesten tegen de situatie van arbeiders, armoede en het koloniale bewind in Suriname.
Dat mensen in staat zijn tot zulke en ergere handelingen.
References
nporadio1. (2021, februari 18). Op zoek naar het échte verhaal van Surinaamse vakbondsleider Louis Doedel. Opgehaald van www.nporadio1.nl: https://www.nporadio1.nl/fragmenten/nieuws-en-co/62bfd4a1-22c9-47d6-b7cf-3193e0e6aa1a/2021-02-18-op-zoek-naar-het-echte-verhaal-van-surinaamse-vakbondsleider-louis-doedel
Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao. (2013, november). Nieuw Doedel beeld. Opgehaald van aprilmoorden.nl: https://aprilmoorden.nl/wp-content/uploads/2018/06/2013_Nw_Doedel_beeld.pdf
Wijntuin, E. (2013). Louis Doedel Martelaar van het Surinamse Volk. Paramaribo.
Dr. Miguel Goede
Comments